Στήριξη και μετά…

Όλα στη ζωή βασίζονται στην ελπίδα, στην προσδοκία. Όταν αυτή χαθεί κανένα σύστημα, κανένας μηχανισμός υποστήριξης δεν μπορεί να δώσει ώθηση σε κάτι που παραπαίει. Έτσι και οι αγορές, ένα πεδίο δράσης στο οποίο δε χωρούν συναισθηματισμοί, πέρα από τα «παιχνίδια κάτω από το τραπέζι», βασίζονται παραδόξως στο συναίσθημα και στην ψυχική διάθεση αυτών που μετέχουν σε αυτές.

Η ανασφάλεια, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η καχυποψία, ο συντηρητισμός όλα είναι παράγωγα της έλλειψης ελπίδας, οράματος, που αναπόφευκτα οδηγεί σε αρνητική ψυχολογική φόρτιση, απαισιοδοξία. Αυτό το βάρος το συναισθάνονται όλοι εκείνοι που βρίσκονται σε καλύτερη θέση, «μυρίζονται» την ευκαιρία και είναι έτοιμοι να την εκμεταλλευτούν.

Ποιος δανείζει άραγε κάποιον που είναι «στο χείλος του γκρεμού»? Γιατί να το κάνει, ειδικά όταν τα οφέλη από την πτώση και τα απομεινάρια που θα αφήσει είναι πολλαπλάσια? Αν πάλι αποφάσιζε να ρισκάρει τι εγγυήσεις και ανταλλάγματα θα ζητούσε από τον δανειζόμενο?

Όταν μια επιχείρηση έχει έλλειμμα, δε βγάζει κέρδος, αυτό που κοιτάς πρώτα δεν είναι τα χρέη και πως θα τα μειώσεις, αυτό που κοιτάς είναι αν μπορείς να την κάνεις κερδοφόρα, πλεονασματική. Χωρίς πλεόνασμα δεν μπορείς να καλύψεις κανένα χρέος, όση στήριξη και να λάβεις, με ότι όρους και να έρθει αυτή, σταδιακά θα απορροφηθεί και θα χαθεί μέσα στην «μαύρη τρύπα» του συνεχούς ελλείμματος. Αν δεν πιστεύεις ότι μπορείς να αντιστρέψεις την κατάσταση και να εξαλείψεις τις ζημιές τότε το παιχνίδι έχει οριστικά χαθεί και απλώς περιμένεις καρτερικά το τέλος.

Οι θυσίες που κάνεις αν δεν οδηγούν σε κάποιο παραγωγικό αποτέλεσμα, αν δε σε οπλίζουν για να θεμελιώσεις κάτι καινούριο, υγειές και προσοδοφόρο, είναι απλώς μια αυτομαστίγωση, που δεν συγκινεί κανέναν.