Φέτος για μία ακόμη φορά το οικονομικό κόστος της εκλογικής μάχης των υποψηφίων στις ΗΠΑ έσπασε κάθε ρεκόρ. Τα χρηματικά ποσά, που ξοδεύτηκαν για τις ιδεολογικοπολιτικά ανούσιες, υπερφίαλες και συχνά «βρώμικες» εκλογικές εκστρατείες των υποψήφιων προέδρων είναι μυθικά και φυσικά δεν προέρχονται μόνο από τον όβολο των απλών φανατικών οπαδών, που περιμένουν μάταια μια ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική σκηνή. Οι υποψήφιοι περισσότερο από κάθε άλλη φορά βασίζονται στην οικονομική συνεισφορά των επιχειρηματικών και μη lobby.
Τα επιχειρηματικά lobby με τη σειρά τους εκμεταλλευόμενα τη διαμορφωθείσα κατάσταση διεκδικούν με κάθε μέσο καλύτερους όρους και «ευκαιρίες» για την επιχειρηματική δράση των μελών τους. Παρομοίως τα μειονοτικά και «ιδιαίτερων» ενδιαφερόντων lobby επιθυμούν να προωθήσουν δια της πλαγίας οδού τις φιλοσοφικές, ιδεολογικές, εθνικές και πολιτικές τους θέσεις και να εξυπηρετήσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα τους ακόμη και αν αυτά δεν είναι δίκαια ή δε συμβαδίζουν με το ευρύτερο καλό. Αυτά τα «κοινωνικά» lobby εκτός από οικονομική ενίσχυση προσφέρουν συχνά πρόσβαση στους πολιτικούς σε εθνικές και μη μειονότητες, που η ψήφος τους είναι συχνά καθοριστική για το τελικό αποτέλεσμα.. Οι πολιτικοί αδιαφορώντας για την είδη κλονισμένη αξιοπιστία τους σαν χαμαιλέοντες αλλάζουν πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις συστηματικά για να ικανοποιούν όσο περισσότερα lobby και κοινωνικές ομάδες μπορούν.
Σε αυτόν τον αδυσώπητο αγώνα άσκησης επιρροής δεν υπάρχουν ηθικοί κανόνες και όρια. Πολλοί από τους «συνειδητοποιημένους πολιτικά» επιχειρηματίες έχουν χρηματοδοτήσει παραπάνω από έναν υποψήφιο, ποντάρουν δηλαδή σε δύο ή παραπάνω «άλογα». Πέρα από την προσωπική χρηματοδότηση και «στήριξη» πολλοί επιχειρηματίες οργανώνουν events με πλούσια εδέσματα, μουσική (μην εκπλαγείτε αν δείτε τον Μπόνο σε κανένα από αυτά) και ένα τσουχτερό εισιτήριο για συλλογή χρηματοδοτήσεων και από άλλα μέλη της «υψηλής» κοινωνίας. Οι εξέχοντες πολιτικοί αστέρες της Υπερδύναμης, που κυνηγάν και το τελευταίο δολάριο, τιμούν ιδιαίτερα με την παρουσία τους αυτές τις συγκεντρώσεις εκφωνώντας μακροσκελείς λόγους και μοιράζοντας «πλούσιες» υποσχέσεις. Η ανταμοιβή των επιχειρηματιών που ανέβηκαν στο άρμα του νικητή δεν εξαντλείται σε οικονομικά οφέλη. Πολλοί από αυτούς τοποθετούνται ειδικοί σύμβουλοι, πρεσβευτές και άλλοι πιο τυχεροί φτάνουν στο αξίωμα του υπουργού ακόμη και αν ποτέ τους δεν διεκδίκησαν τη ψήφο του λαού. Η χρησιμοποίηση μη πολιτικών προσώπων (με την στενή έννοια του όρου), που προέρχονται από τον κόσμο των επιχειρήσεων, σε πολιτικές και διπλωματικές θέσεις στην Αμερική παρουσιάζει αυξητικές τάσεις.
Το πιο ανησυχητικό είναι πως η εκλογιμότητα των σημερινών υποψηφίων μετριέται συνήθως ανάλογα με τις οικονομικές συνεισφορές που συγκεντρώνουν. Ο νικητής (ή η νικήτρια, οι γυναίκες ευτυχώς έχουν επιτέλους αρχίσει να αφυπνίζονται πολιτικά) της εκλογικής μάχης είναι συνήθως αυτός, που έχει συγκεντρώσει τα περισσότερα λεφτά για τον προεκλογικό του αγώνα.. Τα μέσα ενημέρωσης στις ΗΠΑ διατυμπανίζουν αυτή την αδυναμία της δημοκρατίας τους χωρίς όμως να προβληματίζονται για τις επιπτώσεις που έχει στη χώρα τους και στον κόσμο γενικότερα.
Το Αμερικάνικο μοντέλο εκλογικού αγώνα έχουν αρχίσει να αντιγράφουν συστηματικά πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια ευρωπαίους πολιτικούς να κάνουν διακοπές και δημόσιες σχέσεις σε βίλες και κότερα επιχειρηματιών. Παράλληλα lobby και μη κυβερνητικές οργανώσεις πολιτικού ενδιαφέροντος ξεπηδούν σαν μανιτάρια. Οι πολιτικοί ξοδεύουν περισσότερο χρόνο σε συσκέψεις με αυτές τις ομάδες παρά στις «καθαρές» πολιτικές συγκεντρώσεις. Στην Ελλάδα πολλές από αυτές τις οργανώσεις λαμβάνουν και κρατική χρηματοδότηση για την επιτέλεση του «θεάρεστου» κοινωνικού τους έργου. Οι εκλογικοί αγώνες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γίνονται ολοένα και πιο δαπανηροί ενώ η χρηματοδότηση των ηθικά και οικονομικά χρεοκοπημένων κομμάτων γίνεται ολοένα και πιο αδιαφανής. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ένα αδιαμφισβήτητο έλλειμμα δημοκρατίας και κλονίζει τα θεμέλια της πολιτικής αξιοπιστίας των κομμάτων και των πολιτικών.
Βιώνουμε την αργή αλλά σταθερή μετάβαση από την αστική δημοκρατία στη ολιγαρχία των lobby και των δημοσίων σχέσεων. Δεν είμαι οπαδός της αρχής πως αυστηρότερα νομοθετικά πλαίσια για την χρηματοδότηση των πολιτικών θα δώσουν τη λύση. Η κατάσταση αυτή μπορεί να ανατραπεί μόνο με την πολιτική και ιδεολογική αφύπνιση των πολιτών και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, στις ΗΠΑ που η συμμετοχή στις εκλογές είναι σταθερά κάτω από το 50% τα lobby, που ενεργοποιούν ομάδες ψηφοφόρων να ψηφίσουν προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, είναι πανίσχυρα. Ακόμη είναι απαραίτητη η τόνωση της κοινωνικής συνοχής και της αίσθησης πολιτικής ευθύνης. Οι διάφορες κοινωνικές, θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες οφείλουν να παραμερίσουν μέρος των ιδιαιτέρων ενδιαφερόντων τους και να συμβιβαστούν για το κοινό καλό. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η πλήρης κοινωνική τους ενσωμάτωση και η διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης σε μια δίκαιη πολυπολιτισμική κοινωνία. Η διάβρωση της συνείδησης και αξιοπιστίας των πολιτικών μπορεί να καταπολεμηθεί με την αφύπνιση της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης του πολίτη μέσο της παιδείας και του πολιτισμού.
Διατηρώ την ελπίδα πως με ελάχιστη αλλά συγκροτημένη προσπάθεια από τους πολίτες είναι εφικτή η άμεση ανατροπή της κατάστασης. Τα επιτεύγματα της σύγχρονης τεχνολογίας μας δίνουν μοναδικές ευκαιρίες να απελευθερωθούμε από τη δουλεία της τηλεοπτικής και αισίως διαδικτυακής προπαγάνδας. Η παγκοσμιοποίηση, η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου και ο ιδεολογικός προβληματισμός των νέων γενιών δίνουν πιστεύω θα αποτελέσουν τα θεμέλια της αλλαγής. Η αδιαφορία των πολιτών για τα κοινά ίσως οφείλεται και σε μια αίσθηση ευημερίας και ασφάλειας, που είχε επικρατήσει στο πρόσφατο παρελθόν. Η παρατηρούμενη απότομη ανατροπή αυτής της αίσθησης συνεπώς αλλάζει το παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό.
P.S.
Α) Όλοι ανήκουμε σε μειονότητες και έχουμε ιδιαίτερα προσωπικά συμφέροντα τα οποία συχνά αναγκαζόμαστε να βάζουμε στην άκρη για να λειτουργήσει ομαλά και να αναπτυχθεί η κοινωνία στην οποία ζούμε.
Β) Τα lobby, που συχνά λειτουργούν στο σκοτάδι και με αδιαφανείς διαδικασίες, δεν πρέπει να υποκαταστήσουν τα κόμματα στη διαμόρφωση πολιτικής στρατηγικής και ιδεολογικών θέσεων.
Γ) Οι χαρισματικοί πολιτικοί με όραμα δεν έχουν ανάγκη να ξοδεύουν ασύστολα για την τηλεοπτική προβολή τους. Διαθέτουν το χάρισμα να επικοινωνούν τις θέσεις και το έργο τους αποτελεσματικά χωρίς περιττά λόγια και δαπανηρές εκστρατείες «μαύρης διαφήμισης».
Δ) Πόσες «επιταγές» που χορηγηθήκαν χωρίς πολύ σκέψη από του υποψηφίους άραγε θα εξαργυρώσουν τα lobby και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις? Άποψη μου είναι πως δε φταίνε τα lobby για το κακό αυτό αλλά η απληστία των πολιτικών για ψήφους και γρήγορη ανέλιξη ακόμη και αν αυτό συνδυάζεται με την μεταβίβαση μέρους της εξουσίας τους σε εξωθερμικά κέντρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου