Στο όχι τόσο μακρινό παρελθόν υπήρχαν έντονες ανησυχίες για τις σχέσεις των δημοσιογράφων και λοιπών επαγγελματιών της ενημέρωσης με τους εκδότες (μικρούς και μεγάλους, έμπορους και ιδεαλιστές) και τους καναλάρχες. Πολλοί δημοσιογράφοι κατηγορήθηκαν πως ακολουθούσαν τυφλά την πολιτική, ιδεολογική και επιχειρηματική γραμμή του αφεντικού τους για να εξυπηρετήσουν την προπαγάνδα κάποιου κόμματος, διαπλεκόμενα συμφέροντα ή ακόμη και τους άρχοντες της διαφήμισης. Τουλάχιστον παρέμεναν συμπάθειες και βαπτίζονταν θύματα γιατί το κέρδος τους ήταν συχνά ένας απλός μισθός.
Ορισμένοι από τους πιο «πετυχημένους» και ακριβοπληρωμένους δημοσιογράφους ίδρυσαν τα δικά τους «μαγαζιά ενημέρωσης» και αυτοανακηρύχθηκαν «ανεξάρτητοι» εκδότες ή/και καναλάρχες. Με τη νέα τους αυτή εξουσία άρχισαν να συναλλάσσονται απευθείας με τους πολιτικούς προστάτες και συνεργάτες των παλιών τους αφεντικών. Τα οικονομικά και όχι μόνο οφέλη σε αυτή την περίπτωση ήταν σαφώς πολλαπλάσια.
Το παράδειγμα αυτών των εργολάβων της ενημέρωσης ακολουθεί και μια σειρά από «άσπηλους» και «άφθαρτους» «υπηρέτες και λειτουργούς» της ενημέρωσης που συνέχισαν να εργάζονται στα παραδοσιακά συγκροτήματα της ενημέρωσης αλλά με μεγαλύτερη αυτονομία και πρωτοβουλία κινήσεων από ότι στο παρελθόν (έτσι για να μην τους κατηγορούν πως είναι και ελεγχόμενοι). Αφού συνάψαν ανίερες συμμαχίες με πολιτικούς και διαπλεκόμενους επιχειρηματίες, έλαβαν κρατικές επιδοτήσεις και παχυλά δάνεια από τράπεζες (κρατικές και μη) με ευνοϊκούς όρους και ελάχιστες εγγυήσεις, στελέχωσαν τα γραφεία τύπου και δημοσίων σχέσεων κρατικών οργανισμών και υπουργείων (ιδιαίτερα καλοπληρωμένες θέσεις εξουσίας με περιορισμένες ευθύνες και φόρτο εργασίας) και κέρδισαν «σίγουρες» θέσεις σε ψηφοδέλτια της τοπικής αυτοδιοίκησης, της βουλής και της ευρωβουλής. Ακόμη και τα διαφημιστικά πακέτα δημόσιων οργανισμών χρησιμοποιήθηκαν για να επηρεαστεί η «συνείδηση» νέων και παλιών «μαγαζιών της ενημέρωσης» (αχ αυτές οι «αναγκαίες» διαφημίσεις).
Στο βωμό βέβαια του χρήματος, της προσωπικής δημοσιότητας και της επαγγελματικής ανέλιξης αυτοί οι δημοσιογράφοι δε δίστασαν να προδώσουν, να «κάψουν» και να διαπομπεύσουν τους «φίλους» τους και πολιτικούς που πλέον δεν τους είχαν ανάγκη. Με όπλο τα σύγχρονα τηλεδικία και τις δημοφιλέστατες κουτσομπολίστικες φυλλάδες και εκπομπές «τελειώνουν» όποιον αισθάνονται ότι τους απειλεί. Το διαρκώς αυξανόμενο αιμοδιψές κοινό τους χαίρεται γιατί αφελώς νομίζει πως έτσι θα καθαρίσει η κοινωνία από τα λαμόγια και τους παρείσακτους. Άθελα τους αυτό το κοινό επιτείνει την κοινωνική σήψη. Η κοινωνική διαφθορά δεν αντιμετωπίζετε με μαφιόζικα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών μεταξύ δημοσιογράφων, επιχειρηματιών και πολιτικών. Η κοινωνία μας δεν έχει ανάγκη από δημοσιογράφους μπιστολέρο, που δρουν σαν τα κοράκια της άγριας δύσης.
Οι πολιτικοί με τη σειρά τους δε διστάζουν να χρησιμοποιούν τους «αδέκαστους» αυτούς κριτές της κοινωνίας (τα κοράκια της ενημέρωσης) για να εξυπηρετήσουν τις πιο σκοτεινές και βρώμικες δουλείες τους. Κάποτε όπλο των ισχυρών για να καλύψουν τις αυθαιρεσίες τους ήταν οι μεγαλοδικηγόροι (αυτοί που σήμερα περιφέρονται σαν ξεπεσμένοι αριστοκράτες στις κοσμικές εκπομπές και εκδηλώσεις) σήμερα είναι οι άπληστοι και ματαιόδοξοι δημοσιογράφοι (η τέταρτη εξουσία, αυτή που δεν προβλέπεται από το σύνταγμα μας). Εκείνοι που θα έπρεπε να διαφωτίζουν τις υποθέσεις τις συσκοτίζουν, αντί να αποκαλύπτουν εκβιάζουν και επικαλούνται το απόρρητο για τις παράνομες συναλλαγές τους. Όταν σπανίως καταδικάζετε κάποιος το αποδίδει στον «τυποκτόνο» νόμο του Βενιζέλου. Μερικοί πιστεύουν πως μπορούν να γράφουν ανεύθυνα ότι θέλουν και να θίγουν άδικα υπολήψεις και επιχειρηματικές δράσεις. Ξεχνάν ίσως σκόπιμα πως η ελευθερία δεν πρέπει να ταυτίζετε με την ανευθυνότητα. Χειρότεροι όλων οι ψευδοπουριτανοί ηθικολόγοι που αποκαλούν το επάγγελμα τους λειτούργημα. Στην Ελλάδα όλα τα επαγγέλματα είναι λειτουργήματα, «δακρύζω» μπροστά στην κοινωνική μας «προσφορά» και τις «θυσίες» που κάνουμε στο όνομα της κοινωνικής αλληλεγγύης και ανάπτυξης.
Η απάντηση σε αυτό τον πόλεμο λάσπης και στον πολιτικό και κοινωνικό κανιβαλισμό δεν μπορεί να είναι μόνο η σύνταξη και εφαρμογή ενός πιο αυστηρού αλλά δίκαιου θεσμικού/νομικού πλαισίου για τη δράση πολιτικών και δημοσιογράφων, που να απευθύνεται στις σύγχρονες ανάγκες. Είναι καιρός η κοινωνία μέσα από μια πιο συγκροτημένη, τεχνοκρατική και ουμανιστική παιδεία να γυρίσει την πλάτη της στα τηλεοπτικά σκουπίδια, τις κουτσομπολίστικες φυλλάδες, τη τηλεδικία και τις αρένες. Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει επιτέλους να περιφρουρήσουν πιο αποτελεσματικά το χώρο τους και να αποπέμψουν μέλη της κοινότητας τους που χρησιμοποιούν τον μανδύα του δημοσιογράφου και τα προνόμια που αυτό προσφέρει για να δικαιολογήσουν ή να συσκοτίσουν παράνομες δραστηριότητες και συναλλαγές. Δυστυχώς συχνά ακολουθούν το δρόμο της σιωπής και της συγκάλυψης στο όνομα της συναδερφικής αλληλεγγύης. Φοβούνται έντονα πως αν καταγγείλουν συναδέρφους θα πλήξουν την «ιερή» αξιοπιστία του κλάδου.
Κλείνω με την ελπίδα πως η πλειοψηφεία έχει αντιληφθεί το πρόβλημα, έχει προβληματισθεί έντονα και είναι έτοιμη να δεχθεί ριζοσπαστικές λύσεις, όσο επίπονες και αν είναι. Αυτό ίσως που λείπει είναι οι χαρισματικοί άνθρωποι με όραμα και διάθεση για δουλειά σε θέσεις ευθύνης που θα σχεδιάσουν επιμελώς και θα εφαρμόσουν συστηματικά και συγκροτημένα αυτές τις λύσεις.
P.S.
Α) Η κοινωνία «βράζει» και οι ανησυχίες της δεν μπορούν εκτονωθούν πια στις τηλεοπτικές αρένες.
Β) Κανείς δεν είναι αναμάρτητος αλλά δεν μπορούν να ισοπεδώνονται όλα στο όνομα μια κοινωνικής συνενοχής.
Γ) Πιστεύω πως παρά τις κοινωνικές, πολιτικές και παιδαγωγικές μας αμαρτίες και την υπανάπτυξη που μαστίζει το κράτος μας αξίζει κάτι καλύτερο στον τομέα της ενημέρωσης.
Δ) Η εκδικητικότητα κάνει κάποιους λαλίστατους αλλά δεν προσθέτει τίποτα στην κλονισμένη αξιοπιστία τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου